Διαχωρισμός Αορτής
Διάγνωση & Χειρουργική Αντιμετώπιση
Τι είναι η αορτή
Η αορτή αποτελεί το μεγαλύτερο αγγείο του ανθρώπινου σώματος και μέσω των κλάδων της το αίμα καταλήγει σε όλα τα όργανα του σώματος. Το τοίχωμα της αορτής έχει σύνθετη δομή και αποτελείται από τρεις χιτώνες: τον έσω (ή ενδοθήλιο), τον μέσο και τον έξω χιτώνα.
Διαχωρισμός Αορτής
Ο διαχωρισμός είναι σχετικά σπάνια πάθηση. Παράγοντες κινδύνου είναι η αθηρωμάτωση, η αρτηριακή υπέρταση και η κληρονομικότητα.
Στον διαχωρισμό της αορτής ο έσω χιτώνας παρουσιάζει έλκος ή αιμάτωμα και με την ροή του αίματος αποκολλάται από τον μέσο. Ο διαχωρισμός στην συνέχεια μπορεί να προχωρήσει σχεδόν σε όλο το μήκος της αορτής καθώς και μέσα στους κλάδους της.
Το αποτέλεσμα είναι διαξιφιστικό άλγος (πόνος σαν μαχαίρωμα) που μοιάζει με αυτό τους εμφράγματος αλλά και ισχαιμία των οργάνων που αιματώνονται από τους αορτικούς κλάδους που διαχωρίστηκαν. Επίσης ο διαχωρισμός μπορεί να προκαλέσει οξεία ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας με αποτέλεσμα το σοκ (υπογκαιμική καταπληξία) και τον θάνατο.
Διάγνωση
Όταν η διάγνωση του διαχωρισμού της αορτής τίθεται μέσα σε χρονικό διάστημα δύο εβδομάδων από την έναρξη των συμπτωμάτων, τότε ονομάζεται οξύς διαχωρισμός. Αντίθετα ονομάζεται χρόνιος διαχωρισμός όταν η διάγνωση τίθεται τυχαία ή μετά το χρονικό διάστημα δύο εβδομάδων.
Η αρχική διάγνωση σε ασθενείς με χρόνιο διαχωρισμό συνήθως τίθεται τυχαία, κατά την διάρκεια της φυσική εξέταση στην οποία υπάρχει νέο διαστολικό φύσημα της καρδιάς που υποδηλώνει ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας, μετά από ακτινογραφία θώρακος, είτε μετά από υπερηχοκαρδιογράφημα καρδιάς κατά το οποίο η ρίζα της ανιούσης αορτής ελέγχεται με διαχωρισμό των αορτικών χιτώνων.
Η επιβεβαίωση της διάγνωσης αλλά και ο καθορισμός του μεγέθους και της έκτασης του διαχωρισμού τίθεται συνήθως με υπολογιστική ή μαγνητική τομογραφία θώρακος ή και με διοισοφάγειο υπερηχοκαρδιογράφημα. Όταν οι παραπάνω εξετάσεις αναδεικνύουν μεν ανώμαλη και διατεταμένη αορτή χωρίς να θέτουν τη διάγνωση του διαχωρισμού, τότε υπάρχει ένδειξη αορτογραφίας, η οποία μπορεί να αποκλείσει ή να επιβεβαιώσει τη διάγνωση. Επίσης όλοι οι ασθενείς με υψηλή πιθανότητα στεφανιαίας νόσου πρέπει να υποβάλλονται σε στεφανιογραφία εφόσον βρίσκονται σε καλή αιμοδυναμική κατάσταση.
Η ρήξη της αορτής μετά από διαχωρισμό, εξαρτάται και από την εντόπιση της αρχικής ρήξης του αορτικού ενδοθηλίου που προκάλεσε το διαχωρισμό:
- όταν η αρχική ρήξη του αορτικού ενδοθηλίου εντοπίζεται στην ανιούσα αορτή, τότε η αορτή ρήγνυται κατά 70% μέσα στην περικαρδιακή κοιλότητα,
- όταν η αρχική ρήξη του αορτικού ενδοθηλίου εντοπίζεται στο αορτικό τόξο, τότε η αορτή ρήγνυται κατά 35% μέσα στην περικαρδική κοιλότητα και κατά 32% μέσα στην υπεζωκοτική κοιλότητα,
- ενώ τέλος όταν η αρχική ρήξη του αορτικού ενδοθηλίου εντοπίζεται στην κατιούσα αορτή, τότε η αορτή ρήγνυται κατά 44% μέσα στην υπεζωκοτική κοιλότητα.
Θεραπεία διαχωρισμού αορτής
Ο διαχωρισμός της αορτής αποτελεί επείγουσα πάθηση που χρήζει άμεσης αντιμετώπισης.
Η θεραπεία του διαχωρισμού απαιτεί αγγειοχειρουργική ομάδα με μεγάλη εμπειρία τόσο στην ανοικτή όσο και στην ενδαγγειακή αποκατάσταση καθώς η πάθηση αυτή έχει υψηλό προεγχειρητικό αλλά και περιεγχειρητικό κίνδυνο. Σε πολλές περιπτώσεις η χειρουργική θεραπεία πρέπει να γίνει συγχρόνως από αγγειοχειρουργική και καρδιοχειρουργική ομάδα.
Η προτεινόμενη θεραπεία γίνεται σύμφωνα με την κατάταξη κατά Stanford (τύπος Α ή Β).
Η συντηρητική αντιμετώπιση του διαχωρισμού τύπου Β έχει τα ίδια θεραπευτικά αποτελέσματα με τη χειρουργική, επειδή οι μετεγχειρητικές επιπλοκές είναι ιδιαίτερα συχνές και αναφέρεται υψηλή μετεγχειρητική θνητότητα. Η ελάχιστα επεμβατική αντιμετώπιση (ενδαγγειακά) προτείνεται ως εναλλακτική σε κάποιες περιπτώσεις.
Δηλαδή οι ασθενείς με διαχωρισμό τύπου Β πρέπει να αντιμετωπίζονται κυρίως με αυστηρό έλεγχο της αρτηριακής υπέρτασης και αναλγησία. Αν ο διαχωρισμός προκαλεί οξεία απόφραξη των σπλαγχνικών ή των περιφερικών αρτηριών με συνοδό ισχαιμία των αντιστοίχων οργάνων ή των κάτω άκρων, τότε ενδείκνυται η άμεση χειρουργική ή ενδαγγειακή θεραπεία.
- 3D Εκτύπωση & προεγχειρητικός σχεδιασμός
Για τις πιο σύνθετες και απαιτητικές επεμβάσεις υπάρχει η δυνατότητα εξομοίωσης της επέμβασης σε τρισδιάστατο πρόπλασμα που κατασκευάζεται βάσει της ανατομίας του ασθενή από αξονική τομογραφία.